सर्वकाही जाणून घ्या जे तुम्हाला अयोध्या दर्शनासाठी महत्वाचे आहे 22 जानेवारी 2024 रोजी अयोध्येत रामललांची प्राण प्रतिष्ठा झाली आहे. जर तुम्हीही अयोध्याला जाण्याचा विचार करत असाल तर हि माहिती (Information) तुमच्यासाठीच आहे. हि माहिती तुम्हाला प्रवासातही उपयुक्त ठरेल.

दर्शनासाठी राम मंदिर कधी उघडे असते? (When is Ram Mandir open for darshan?)

• सकाळी- 6.30 ते दुपारी 12.00 (6.30 to 12.00 noon)
• दुपारी- 2.30 ते रात्री 10.00 (2.30 PM to 10.00 PM) (वेळेत बदल होऊ शकतो)

राम मंदिरात दर्शन कसे करावे? (How to visit Ram Mandir?)

• राम मंदिर परिसराच्या मुख्य प्रवेशद्वारापासून मंदिराचा दरवाजा 200 मीटर अंतरावर (200 meters away) आहे येथून मंदिरात जाण्यासाठी वृद्ध आणि अपंगांना व्हीलचेअरचीही (Wheelchair) सोय आहे.
• मंदिरात सिंह दरवाजातून ३२ पायऱ्या (32 steps) चढून राम मंदिरात जावे लागते. यानंतर तुम्ही पाच मंडप पार करून गर्भगृहात प्रवेश करा.३० फूट (30 feet) अंतरावरून रामललाचे दर्शन घेता येते.

राम मंदिरातील आरतीची वेळ ? (Aarti time in Ram temple?)

• मंगला आरती- पहाटे 4.30 वा (4.30 am)
• शृंगार आरती- सकाळी 6.30 ते 7.00 वा (6.30am to 7.00am)
• भोग आरती- सकाळी 11.30 वा (11.30 am)
• मध्यान्ह आरती – दुपारी 2.30 वा (2.30 pm)
• संध्याकाळची आरती- 6.30 वा (6.30 pm)
• शयन आरती- रात्री 8.30 ते 9.00 वा (8.30 to 9.00 pm)
• रामललाच्या व्हीआयपी दर्शनासाठी (VIP darshan) आणि शृंगार आरतीसाठी. श्री रामजन्मभूमी तीर्थ क्षेत्र ट्रस्टने (Sri Ram Janmabhoomi Tirtha Kshetra Trust) अद्याप कोणतीही व्यवस्था जाहीर केलेली नाही. आहे. श्रृंगार, भोग आणि सायंकाळच्या आरतीमध्ये भाविकांना सहभागी होता येणार आहे.
• देव दिवसातील अडीच तास विश्रांती घेतील (दुपारी 12 ते 2:30 पर्यंत). या काळात गर्भगृहाचे दरवाजे बंद राहतील.

आरतीत सहभागी कसे होऊ शकतो? (How can I participate in Aarti?)

ऑफलाइन पास (offline pass)

आरतीमध्ये सहभागी होण्याचे नियम ट्रस्ट ठरवत आहे. श्री रामजन्मभूमी कॅम्प ऑफिसमधून ऑफलाइन पास बनवले जातात. यासाठी ओळखपत्र देणे बंधनकारक आहे.

ऑनलाइन व्यवस्था (Online arrangement)

Online Pass Link ला भेट देऊन ऑनलाइन पाससाठी नोंदणी करता येते.   

व्हीआयपी दर्शनासाठी काय व्यवस्था आहे? (What are the arrangements for VIP darshan?)

मंदिरात कोणतीही अधिकृत व्यवस्था, तिकीट किंवा व्हीआयपी (VIP) दर्शन नाही. कोणतीही फी नाही. आता व्यवस्था अंतिम केली जात आहे.

मंदिरात कोणता प्रसाद मिळेल? (What Prasad will be available in the temple?)

राम मंदिरात भाविकांना वेलचीच्या दाण्यांचा प्रसाद दिला जाणार आहे. ही साखर आणि ते वेलची मिसळून बनवले जाते. मंदिर परिसरातच भक्तगण मोफत प्रसादाची सोय आहे.

कुठे मिळणार प्रसाद? (Where to get Prasad?)

सर्व भाविकांना प्रसाद वाटप करण्यासाठी मशीन बसवण्यात आली आहे. या मशीन्स भाविकांचा परतीच्या मार्गावर स्थापित केले जातात.

मी प्रसाद चढवू शकतो का? (Can I offer Prasad?)

विशेष परवानगीने भाविक शाकाहारी आणि शुद्ध मिठाई आणि सुका मेवा इत्यादी देऊ शकतो. सुरक्षेच्या कारणास्तव रामललाच्या मंदिरात नारळ, फुलांचा हार, अलंकार किंवा अर्पण करण्यासाठी इतर कोणतीही वस्तू भक्तांना घेता येणार नाही.

तुम्ही मंदिराच्या आत सोबत काय काय घेऊन जावू शकता? (What can you take with you inside the temple?)

मंदिराला भेट देताना तुम्ही फक्त पैसे आणि चष्मा यासारख्या आवश्यक गोष्टी आत घेऊ शकतो. इतर वस्तूंसाठी दर्शन मार्गावर लॉकरची सुविधा आहे.

अयोध्येला गेल्यावर आपण कुठे राहू शकतो? (Where can we stay after going to Ayodhya?)

अयोध्येतील राम मंदिराजवळ 5 कि.मी रेंजमधील प्रमुख थांबण्याची ठिकाणे खालीलप्रमाणे आहेत आयध्येतील निवास व्यवस्था सातत्याने वाढत आहे. सुमारे पाच 1 किमीच्या अंतरावर खूप चांगली व्यवस्था आहे. राम मंदिराभोवती- जवळपास राहण्यासाठी निवडलेली ठिकाणे. 

प्रमुख पर्यटन आकर्षणे (Major tourist attractions)

अयोध्येत प्रभू रामाशी संबंधित प्रमुख ठिकाणे(Major Places associated with Lord Rama in Ayodhya) –

अयोध्येतील राम मंदिराला भेट देण्याव्यतिरिक्त प्रभू रामाशी संबंधित इतरही अनेक ठिकाणे आहेत.भगवान रामाची चिन्हे ठिकठिकाणी आहेत. ही ठिकाणे राम मंदिराभोवती आहेत –

हनुमानगढी – 

राम मंदिरापासून 1 किमी अंतरावर आहे (1 km from Ram Temple)

महत्त्व- हे देवी सीतेच्या कुटुंबाचे मंदिर आहे. असे मानले जाते की तो माता पार्वतीच्या मूर्तीची प्रतिष्ठापना करून ती येथे पूजा करण्यासाठी येत असे.

उघडण्याचे तास – सकाळ ते रात्री (Opening Hours – Morning to Night)

कनक भवन – 

राम मंदिरापासून १ किमी अंतरावर आहे (1 km from Ram Temple)

महत्त्व- माता कै के यी यांनी ही वास्तू श्री राम आणि देवी सीता यांना भेट म्हणून दिली होती. हा त्यांचा वैयक्तिक वाडा होता. 1885 मध्ये ओरछा राज्याची महाराणी सध्याची इमारत वृषभानू कानू वारी जुदेवी यांनी बांधली होती. मंदिराचे मुख्य गाभाऱ्यात श्री राम आणि माता सीताजींच्या मूर्ती स्थापित आहेत.

उघडण्याचे तास – सकाळी 9.00 ते 11.30 आणि संध्याकाळी 4.30 ते 9.30 वा.

सीता रसोई – 

राम मंदिरापासून 1 कि.मी (1 km from Ram Temple)

महत्त्व – रामजन्मभूमीच्या उत्तर-पश्चिम काठावर सीतेचे स्वयंपाकघर आहे.एक प्राचीन स्वयंपाकघर आहे. सीताजी वापरत असत.

उघडण्याचे तास – सकाळ ते रात्री.

सरयू बीच – 

राम मंदिरापासून २ किमी अंतरावर आहे (2 km from Ram Temple)

महत्त्व – अयोध्येत 14 प्राचीन घाट आहेत. प्रत्येक घाटाशी संबंधित काही प्राचीन समजुती आहे. सणासुदीच्या काळात या घाटांवर पवित्र स्नान करण्यासाठी भाविक जमतात.सरयूवर संध्याकाळची आरती: भगवान रामाची नगरी असलेल्या अयोध्येतील सरयूच्या काठावर संध्याकाळी ६ ते ७ या वेळेत आरती होते.

नागेश्वरनाथ महादेव –

2 किमी अंतरावर आहे (2 km from Ram Temple)

महत्त्व- हे भगवान शिवला समर्पित आहे हे मंदिर श्री रामाचा धाकटा मुलगा कुश याने बांधले असे मानले जाते.

मणिराम दास छावणी – 

राम मंदिरापासून 1 किमी अंतरावर आहे (1 km from Ram Temple)

महत्त्व- या मंदिरात समोरासमोर दोन वाडे आहेत. येथे वाल्मिकीजी इमारतीच्या दोन मजल्यांच्या भिंतींवर संपूर्ण वाल्मिकी रामायण कोरलेले आहे.

रामलला सदन – 

राम मंदिरापासून १ किमी अंतरावर आहे 

महत्त्व- अयोध्येतील हे पहिले मंदिर आहे जे द्रविड शैलीत बांधले गेले आहे. हे भगवान श्रीरामाचे कुलदैवत भगवान विष्णूचे रूप आहे.

येथे भगवान रंगनाथन यांचे मंदिर आहे. (1 km from Ram Temple)

दशरथ महाल – 

राम मंदिरापासून ७०० मीटर अंतरावर आहे (It is 700 meters away from Ram Temple)

महत्त्व- राजा दशरथने हा महाल बांधला, जरी तो नंतर नष्ट झाला. अनेक वेळा नूतनीकरण केले. येथे भगवान राम, माता सीता, लक्ष्मण आणि भरतचे पुतळे आहेत.

रंगमहल – 

राममंदिरापासून १ किमी अंतरावर आहे (1 km from Ram Temple)

महत्त्व- या मंदिरातील संत स्वतःला सीताजींचे मित्र मानतात. असे मानले जाते  की लग्नानंतर या मंदिरात माता सीतेचा चेहरा दाखवण्याचा विधी झाला.

अयोध्येजवळील  ४ तीर्थक्षेत्रे

भरत कुंड – 

अयोध्येपासून १६ किमी अंतरावर आहे (16 km from Ram Temple)

महत्त्व- श्रीरामाच्या पादुका ठेवून भारतने येथून १४ वर्षे राज्य केले.

गुप्तरघाट – 

अयोध्येपासून १० किमी अंतरावर आहे (10 km from Ram Temple)

येथेच श्रीरामांनी जलसमाधी घेतली आणि येथून ते साकेतधामला गेले.

सूर्यकुंड –

अयोध्येपासून ३ किमी अंतरावर आहे (3 km from Ram Temple)

येथे सूर्याचे मंदिर आणि तलाव आहे.

माखोंडा धाम – 

अयोध्येपासून २० किमी अंतरावर आहे (20 km from Ram Temple)

येथेच दशरथ राजाने श्रीराम जन्मासाठी यज्ञ केला होता.

अयोध्येतील वर्षातील प्रमुख सण (Major festivals of the year in Ayodhya)

• रामनवमी आणि दिवाळी या दोन्ही दिवशी अयोध्येत विशेष उत्सवी वातावरण असते. या दिवसात येथे भाविक मोठ्या संख्येने येतात.
• चैत्र, कार्तिक, श्रावण या काळात येथे भाविक मोठ्या संख्येने येतात.  श्रावण झुला मेळा (जुलै-ऑगस्ट) येथे पाहण्यासारखा आहे.
• कार्तिक मेळा येथे ऑक्टोबर-नोव्हेंबरमध्ये 14 कोसी परिक्रमेसह भरतो.
• दर महिन्याच्या पौर्णिमेच्या दिवशी सरयू स्नानाच्या वेळी येथे उत्सवाचे वातावरण असते.

आयेध्येमध्ये ह्या 10 टिप्स उपयोगी पडतील (These 10 tips will be useful in Ayedhya)

1. रामजन्मभूमी संकुलात तुम्ही वैयक्तिक वस्तू (फोन, वॉलेट, चार्जर, पेन, नोटबुक) घेऊन जाऊ शकत नाही. आवारात लॉकर विनामूल्य आहे.

2. संपूर्ण शहरासाठी ई-बस सुरू करण्यात येत आहेत. याशिवाय गोल्फ कोर्ट देखील उपलब्ध असेल, ज्याचे भाडे प्रति व्यक्ती 50 रुपये असेल.

3. हवामान आणि सणांच्या दृष्टीने, अयोध्येला भेट देण्याचा सर्वोत्तम काळ म्हणजे मार्च, एप्रिल, मे, ऑक्टोबर, नोव्हेंबर आणि डिसेंबर.

4. राम मंदिरात वृद्ध आणि अपंग भाविकांसाठी व्हील चेअर आणि लिफ्ट व्यवस्था मोफत उपलब्ध आहे.

5. अयोध्येशिवाय लखनौमध्ये आंतरराष्ट्रीय विमानतळ आहे. हे अयोध्येचे आहे दर अंदाजे 152 किलोमीटर आहे. गोरखपूर, प्रयागराज आणि वाराणसी विमानतळ पायथ्यांमधील अंतर अनुक्रमे 158 मीटर आहे. किमी, 172 किमी आणि 224 किमी.

6. पाटणाच्या महावीर मंदिर ट्रस्टच्या रामललाच्या मंदिराच्या बाहेर अमावा. राम म्हणजे स्वयंपाकघर. रामरासोईमध्ये रामललाचे दर्शन घेतलेल्या भाविकांना येथे ठेवण्यात आले आहे. आधार कार्ड दाखवल्यावर मोफत जेवण मिळते.

7. लखनौ आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरून अयोध्येसाठी टॅक्सी उपलब्ध होईल. सुमारे 3000 रुपयांमध्ये टॅक्सी बुक करून तुम्ही लखनऊहून अयोध्येला जाऊ शकता.

8. अयोध्येतील राम मंदिरात दर्शनादरम्यान किमान 5 चौक्या आहेत तुम्हाला सुरक्षा तपासणीतून जावे लागेल.

9. अचानक काही वैद्यकीय मदत लागल्यास राम मंदिर. वैद्यकीय शिबिर आहे. याशिवाय जवळच श्री राम हॉस्पिटल देखील आहे.

10.हेल्पलाइन: रामजन्मभूमी पोलिस स्टेशनच्या SHO कडून मदतीसाठी 9454403310 आणि रामजन्मभूमी हेल्प डेस्क- 05278 292000 वर येथे संपर्क साधू शकता.