Gudi Padwa – Hindu New Year 🌟

आपण हिंदू नववर्ष दिन ( Gudi Padwa -🌟 Hindu New Year 🌟 ) गुढीपाडव्याच्या दिवशी साजरा करतो. गुढीपाडवा हा चैत्र शुद्ध प्रतिपदेला असतो आणि हा काळ उन्हाळा तीव्र होत जाणारा काळ असतो.

🌅 गुढीपाडवा: हिंदू नववर्ष दिन – 🌟 Gudi Padwa – Hindu New Year 🌟

Gudi Padwa – Hindu New Year
गुढीपाडवा: सण आणि वैज्ञानिक दृष्टिकोन

आपल्या रूढी आणि परंपरा याच्या पाठीमागे वैज्ञानिक दृष्टिकोन आहे आपण जे सण साजरे करतो ते आपल्या आरोग्य व्यवस्थित राहावे आणि आपल्या आरोग्याला उपयुक्त असणारे अन्नपदार्थ त्यावेळेस तयार केले जातात आणि त्याला निमित्त मात्र सण असतो. कारण जर आपण त्याला सणाचे निमित्त दिले नसते तर आपण ते पदार्थ तयार करून खाल्ले नसते. म्हणून मराठीत अशी एक म्हण आहे की ऋण काढून सण साजरा करणे. याचा अक्षरशः अर्थ असा आहे की थोडा खर्च तुमचा वाढला तरी सुद्धा त्यावेळेस तो खर्च करा आणि ते अन्नपदार्थ तयार करून आपल्या आहारात येऊ द्यात हा
त्याच्या पाठीमागचा उद्देश आहे.

पुरणपोळीचा आनंद आणि आरोग्यदायी महत्त्व

ग्रामीण भागात तर उसनवारी करून अन्नपदार्थ तयार केले जात असत. कारण अन्नपदार्थ तयार करण्यास खर्च काही जास्त येत नसे. फक्त मेहनत करावी लागायची आणि ती मेहनत करण्याची तयारी महिलावर्गांची असायची. मेहनतीने केलेले अन्नपदार्थ अतिशय रुचकर होत असत. सर्वसाधारणपणे महाराष्ट्रात तरी प्रत्येक सणाला पुरणपोळीला पर्याय नाही. पुरणपोळी ही साजूक तुपासह दुधाबरोबर खाणे हा एक आनंददायक क्षण असतो. पुरणपोळीतील असणारी हरभरा डाळ आणि गुळ हे दोन्हीही पौष्टिक आहेत म्हणूनच आपण चणे गूळ खातो म्हणजेच पर्यायने हरभरा डाळ आणि गुळाचा उपयोग करूनच पोळीतील पुरण तयार करतात. आणि त्यापासून पुरणपोळ्या तयार होतात. पूरणातील डाळ शिजवताना त्या शिजवलेल्या पाण्याचा उपयोग करून रुचकर अशी आमटी तयार करण्यात येते. आणि आमटी ज्या वाटीत घेतली आहे त्या आमटीत थोडासा भात टाकून ती आमटी जेवणाबरोबर खाल्ली जाते. तसेच जोडीस कुरडया,भजी, पापड याचे तळण असते.
प्रत्येक सणासच आपण देवाला नैवेद्य दाखवून भोजन करतो.

गुढी उभारण्यामागील आनंदाचा संदेश

🌟 Hindu New Year 🌟 हिंदू नववर्ष दिनानिमित्त आपण गुढी उभारतो. गुढी उभारणे ही एक आनंद व्यक्त करण्याची प्रथा आहे म्हणजे आपल्याला कुठल्याही गोष्टीबद्दल आनंद झाला असेल तर गुढी उभारा! आणि म्हणूनच आपल्या हिंदूचे नववर्ष दिन असल्यामुळे आपण त्या दिवशी गुढी उभारून आनंद व्यक्त करतो. गुढी उभारताना सुद्धा आपण सरळ काठीचा उपयोग करतो कारण त्यामुळे गुढीसाठी जे आपण वस्त्र वापरतो, कलश म्हणून तांब्या वापरतो वस्त्र म्हणून साडी वापरतो त्याच वस्त्राला जोडून एक छोटे वस्त्र, कडुलिंबाचा फाटा आणि साखरगाठींची माळ बांधतो.

कडुलिंबाचे महत्व आणि आरोग्य लाभ

गुढीमध्ये कडुलिंबाला विशेष महत्त्व आहे.या मागे सुद्धा शास्त्रीय कारण आहे ते असे की इथून पुढे उन्हाळा तीव्र होत असल्यामुळे आपणास कडूलिंबाच्या झाडाचे ऋण व्यक्त करणे आवश्यक आहे. कडुलिंब हा कल्पवृक्ष आहे. कडुलिंब ही मौल्यवान औषधी आहे. म्हणूनच प्राचीन ग्रंथांमध्ये कडुलिंबास सर्व रोगपरिहारक वृक्ष म्हटले जाते. गुढीपाडव्यापासून उन्हाळा तीव्र होत असल्यामुळे शेतकऱ्यांना उन्हाळ्याचा त्रास होऊ नये यासाठी कडुलिंबाच्या झाडाच्या सावली एवढी कुठलीही सावली थंड आणि शांत नसते म्हणूनच सावलीसाठी विश्रांती घेण्यासाठी कडुलिंबाच्या झाडाची निवड केली जाते कडुलिंबाची सावली ही शांत आणि थंड असते. कारण कडुलिंबाच्या पानापासून आपणास उन्हापासून होणारा त्रास कमी होतो. तसेच गूळ हा शक्तिवर्धक असल्यामुळे आपण प्रसाद म्हणून कडुलिंबाची कोवळी पाने किंवा मिळत असेल तर कडुलिंबाचा मोहर(फुलोरा) घेऊन त्यात गुळ मिश्र करून आपण प्रसाद बनवतो हा प्रसाद त्या दिवशी घेणे आवश्यक आहे कारण त्यामुळे उन्हाचा त्रास होत नाही. आणि आपली शक्ती वाढते. . विशेष म्हणजे लहान मुलांना सुद्धा आपल्या आरोग्यास आवश्यक असेल तर कडू पदार्थ सुद्धा खाण्याची सवय लागली पाहिजे आणि उपयुक्त असेल तर ते खाणे आवश्यक आहे याची जाणीव व्हावी म्हणून कडुलिंबाची पाने आणि गूळ यांचा प्रसाद वाटला जातो.
विशेष म्हणजे पूर्वी साखरगाठींचा हार घालण्याऐवजी सुके खोबरे आणि खारका यांचा हार बनवत असेल आणि तो गुढीला घालत असत त्याचबरोबर लहान मुलांच्या गळ्यात सुद्धा आता साखरगाठीचा हार घालतात तसाच सुके खोबरे आणि खारका यांचा हार घालत असत. आणि मग तोच हार दुसऱ्या दिवशी त्यातील खारीक आणि खोबरे लहान मुलाला खाण्यास देत असत. त्यामागे सुद्धा सकस आहार आणि पौष्टिक आहार मुलांना मिळावा हाच उद्देश असे. आता मात्र आपण साखरगाठींचाच हार घालतो आणि मुलेही तो गोड असल्यामुळे आवडीने खातात. पण शक्तीवर्धक असणारे गुळ खोबरे खाणे आवश्यक आहे ही जाणीव आपण आत्ताही ध्यानी घेतली पाहिजे.

वसंत ऋतुचा आगमन आणि नववर्षाचे स्वागत – Gudi Padwa -🌟 Hindu New Year 🌟

( Gudi Padwa – Hindu New Year ) आपण नववर्ष हिंदू दिवस चैत्र महिन्यात साजरा करतो कारण चैत्र महिना हा वसंत ऋतूचा महिना आहे. वसंत ऋतूत परिवर्तन हा महत्त्वाचा घटक असतो सर्व निर्णया झाडांना नवीन पालवी फुटणे आणि ती झाडे पाना फुलांनी भरून आलेली असतात आणि ही परिवर्तनाची क्रिया आपल्याही जीवनात असावी म्हणूनच आपण या वसंत ऋतुच्या बहारीच्या काळात गुढी उभारून नववर्ष दिन साजरा करतो. ( Gudi Padwa ) गुढीपाडवा हा परिवर्तन आणि बहारीचा संदेश देतो. आपण ही ( Gudi Padwa ) गुढीपाडव्यापासून नववर्षा निमित्ताने आपल्या जीवनात ही परिवर्तन घडवून आणावे आणि आपली प्रगती करावी हाच संदेश या निमित्ताने आपणास मिळतो.

पारंपारिक वेशभूषेची सौंदर्यवर्धकता

हिंदू नववर्ष आहे म्हणून या दिवशी पंचांग विकत घेऊन आपण आपल्या घरी ठेवणे आवश्यक आहे त्याचप्रमाणे पंचांगाचे वाचन करून त्यात असणाऱ्या माहितीच्या आधारे
शेतकरी पीक पाण्याचे आयोजन करत असे कारण त्यावरून पावसाची नक्षत्र काय आहेत याची माहिती मिळते. आपला शहरी लोकांचा शेतीशी संबंध राहिलेला नाही त्यामुळे जनरली पंचांग कोणीही विकत घेत नाही असे दिसते. मात्र संदर्भ पुस्तक म्हणून पंचांग असणे आवश्यक आहे.
हिंदू नववर्ष दिन याचे महत्व आपणास असल्यामुळेच आपण या दिवशी पारंपारिक वेशभूषा करतो आणि पारंपारिक वेशभूषा ही किती सौंदर्यवर्धक आहे हे आपणास जाणवते. म्हणूनच आपण आपला नववर्ष दिन आनंदाने आणि उत्साहाने साजरा केला पाहिजे.

उत्साह आणि आनंदाचा संदेश

आनंदी राहा! उत्साही रहा!!

Author:-

म न ढोकळे सर डोंबिवली
शैक्षणिक समुपदेशक व परीक्षा पद्धती मार्गदर्शक.

---

 हा लेख सेव्ह करा & शेअर करा!  नवीन अपडेटसाठी सबस्क्राईब करा!

www.CultureMarathi.com वर newsletter subscribe करा आणि new blogs साठी connected राहा! मराठी संस्कृतीची महिती आपल्या मित्र-परिवारासोबत शेअर करा आणि आपल्या संस्कृतीची परंपरा जपण्यासाठी योगदान द्या!”

https://www.CultureMarathi.com

https://www.facebook.com/CultureMarathi1

https://www.instagram.com/culturemarathi1/

---